İtaliya
ölkə profili
May, 2025-ci il
Azərbaycan Turizm Bürosunun təsnifatına əsasən, İtaliya "Böyüyən Əlaqə Bazarı" kateqoriyasına daxildir və ilbəil artan turist axını ilə 2024-cü ildə yeni zirvəyə çatmışdır. Hələ əsas mənbə bazarları sırasında olmasa da, İtaliya mədəniyyət, qastronomiya, sağlamlıq və təbiət əsaslı təcrübələrə artan marağı ilə böyük potensial nümayiş etdirir. İtaliyalı turistlərin orta səviyyədən yüksək xərcləri, autentik və keyfiyyətli səyahətə üstünlük vermələri, eləcə də rəqəmsal planlaşdırma alətlərindən artan istifadəsi onları dəyərli bir inkişaf edən seqmentə çevirir. Bu bazarda görünürlüğün və tərəfdaşlıqların gücləndirilməsi Azərbaycanın daxil olan turizminin uzunmüddətli və dayanıqlı inkişafına töhfə verə bilər.
Aprel – May – Pasxa bayramı dövrü
İyun ayının sonu – Sentyabr ayının əvvəli – Yay tətili dövrü (məktəb tətilləri)
24 Dekabr – 6 Yanvar – Milad və Yeni İl bayramları
İtalyan səyahətçiləri müxtəlif yaş qruplarını əhatə edir və əsas seqmentlərə cütlüklər, uşaqlı ailələr, tək səyahət edənlər və 55 yaşdan yuxarı şəxslər daxildir. Cütlüklər və ailələr adətən ildə 1–3 dəfə tətilə gedirlər və daha çox ölkədaxili dəniz sahillərində istirahətə və ya mədəniyyətlə zəngin şəhər turlarına üstünlük verirlər. Daha gənc italyanlar (40 yaşa qədər) daha çox tək və ya dostları ilə səyahət edir, qısa səfərlər və təcrübəyə əsaslanan turizm axtarışında olurlar. Yaşlılar, xüsusilə 60–75 yaş arası olanlar, adətən həyat yoldaşları ilə birlikdə səyahət edir və təşkil olunmuş qrup turlarına, sağlamlıq yönümlü istirahətlərə və ya dini ziyarətlərə üstünlük verirlər. Bütün yaş qrupları arasında orijinallığa, rahatlığa və yerli təcrübələrə əsaslanan "yavaş turizm" konseptinə artan maraq müşahidə olunur. Səyahətin planlaşdırılması zamanı italyanların 51.53%-i xidmətləri ayrı-ayrılıqda, qiymət müqayisə platformaları vasitəsilə bron etməyi üstün tutur — bu yanaşma həm ölkədaxili, həm də Avropa istiqamətli səfərlər üçün geniş yayılmışdır. Lakin Avropadan kənar istiqamətlər üçün onlar daha çox uçuş və yerləşmə daxil olan kompleks tur paketlərinə üstünlük verirlər. Məskunlaşma seçimlərinə gəlincə, respondentlərin əksəriyyəti (58.87%) 3 və ya 4 ulduzlu otellərdə qalmağa üstünlük verir, 45.13%-i isə "bed and breakfast" tipli yerləşmə yerlərini seçir.
Yay və çimərlik tətili: Yay aylarında xüsusilə sahil tətilləri italyanlar arasında ən çox seçilən seçim olaraq qalır. İtalyanlar tez-tez Sardiniya, Pulya və Amalfi sahili kimi dənizkənarı bölgələrə üz tuturlar. Bu istiqamətlər həm dəbdəbəli kurortlar, həm də hələ kütləvi turizmlə tanınmamış sakit çimərliklər təklif edir. Digər məşhur sahil istiqamətləri arasında İspaniya, Yunanıstan və Xorvatiya da yer alır.
Mədəniyyət və Şəhər Turları: İtalyanlar beynəlxalq səyahətlər zamanı mədəni təcrübələrə böyük maraq göstərirlər. İncəsənət, tarix və memarlıq baxımından zəngin olan şəhərlərə – Paris, London və Barselona kimi – səfərlər xüsusilə populyardır.
Dağ yürüşləri və trekking: İtalyanlar Alp dağları, Pireneylər və digər Avropa dağ silsilələrində yürüş etməyi sevirlər, çünki bu, həm fiziki aktivlik, həm də valehedici təbiət mənzərələrini birləşdirir. Təbiətə əsaslanan istirahət axtaran cütlüklər və dost qrupları arasında trekking xüsusilə populyardır.
Velosiped Turları: Fransanın üzüm bağlarında, Avstriyanın vadilərində və ya Niderlandın düzənlik ərazilərində velosipedlə səyahət etmək, həm aktivlik, həm də mədəni təcrübə axtaran italyan səyahətçiləri arasında populyardır. Bir çoxu tarixi şəhərlərdə dayanmaq və yerli dadımaları etmək imkanı verən mənzərəli velosiped marşrutlarını seçir.
Qış İstirahəti və Xizək Tətilləri: Avstriya, İsveçrə və ya Fransada xizək sürmək italyanlar üçün qış aylarında ən çox seçilən istirahət növlərindəndir, xüsusilə də ölkədaxili xizək kurortlarında artıq təcrübəsi olanlar üçün. Onlar müxtəliflik, yüksək keyfiyyətli traslar və xarici ölkələrdəki prestijli kurortları axtarırlar. Bu səfərlər adətən uzun həftəsonları və ya qış tətilləri üçün bron edilir.
Sərfəlilik: İtalyanlar keyfiyyətə yüksək qiymət versələr də, qənaətcil yanaşma onlar üçün vacib olaraq qalır. Onlar istiqamət və yerləşmə seçərkən rahatlıqla qiymət arasında balans yaradaraq, pulun dəyərinə uyğun xidmətlər axtarırlar.
Tövsiyələr: Şəxsi tövsiyələr italyan səyahətçilərinə güclü təsir göstərir. Sosial media platformaları və onlayn rəylər də onların qərarvermə prosesində mühüm rol oynayır
Təhlükəsizlik: Təhlükəsizlik italyan turistləri üçün əsas prioritetdir. Onlar siyasi cəhətdən sabit və cinayət səviyyəsi aşağı olan, səyahət zamanı təhlükəsiz mühit təmin edən istiqamətlərə üstünlük verirlər.
Kulinariya Təcrübələri: Qastronomiya italyanlar üçün səyahətin vacib bir hissəsidir. Onlar autentik və yüksək keyfiyyətli yemək təcrübələri təklif edən istiqamətlərə maraq göstərirlər, adətən yerli mətbəx və kulinariya ənənələrini kəşf etməyə çalışırlar.
Mədəniyyət: İtalyan səyahətçiləri tarix, incəsənət və mədəniyyət baxımından zəngin olan istiqamətlərə maraq göstərirlər. Onlar tez-tez muzeylərə, tarixi abidələrə baş çəkir və mədəni tədbirlərdə iştirak edirlər.
ISTAT və bazar təhlillərinə əsasən, Şimali İtaliyalılar daha tez-tez səyahət edir, daha uzunmüddətli səfərlərə üstünlük verir və təşkil olunmuş, uzaq məsafəli və mədəni zəngin istiqamətlərə daha çox maraq göstərirlər. Onlar adətən birgə nəqliyyat vasitələrindən – təyyarə və qatar kimi – istifadə edirlər.
Digər tərəfdən, Cənubi İtaliyalılar daha az səyahət edir, evə yaxın, daha qısa və büdcəyə uyğun səfərlərə üstünlük verirlər. Onların sevimli istiqamətləri arasında Albaniya, Pulya və digər Aralıq dənizi bölgələri yer alır. Cənublular adətən şəxsi avtomobillə səyahət edir və özəl mənzillərdə qalmağa üstünlük verirlər.
Onlayn axtarış məlumatları bu meylləri təsdiqləyir: Sardiniya şimallılar üçün ölkədaxili ən populyar istiqamət olaraq önə çıxır, cənublular üçün isə Pulya lider mövqedədir. Beynəlxalq səviyyədə hər iki seqment Albaniya, Yunanıstan, Misir və ABŞ-a artan maraq göstərir.
2023-cü ildə italyan turistlər xaricə səyahətlərə təxminən 31.6 milyard avro xərcləyiblər ki, bu da 2022-ci illə müqayisədə 21.3% artım deməkdir. Bu artım əsasən bayram və istirahətlə bağlı səfərlərin, xüsusilə Yaponiya kimi Aİ-yə üzv olmayan ölkələrə olan səyahətlərin sayının artması və yerləşmə xərclərinin əhəmiyyətli dərəcədə yüksəlməsi ilə izah olunur. 2023-cü ildə bir italyan səyahətçisinin xaricə etdiyi hər səfərə orta xərci təxminən 545 avro təşkil edib.
Cütlüklər (25–55 yaş arası)
Uşaqlı ailələr
Gənclər
Yaşlılar
Tək səyahət edənlər
Sosial media (Instagram, YouTube və TikTok)
Dostların tövsiyələri (ağızdan-ağıza reklam)
Səyahət agentlikləri
Onlayn səyahət agentlikləri (OTA-lar): İtalyanların 34%-i Booking.com, Expedia və eDreams kimi OTA-lardan səyahət planlaşdırmaq və bron etmək üçün istifadə edir.
Səyahət bloqları və influencerlər
Onlayn səyahət icmaları və forumlar
Qəzetlər: Corriere della Sera, La Repubblica
Onlayn media: Turismo.it, Lonely Planet Italia
2–6 ay əvvəlcədən: İtalyanların təxminən yarısı (48%) əsasən yay tətilləri kimi böyük səfərlər üçün məhz bu müddət ərzində planlaşdırma aparır.
Yanvar ayında planlaşdırma: İtalyanların 13%-i bütün illik tətil planlarını yanvar ayında qurur. Bu tendensiya xüsusilə cənub bölgələrində və adalarda daha çox müşahidə olunur.
Son dəqiqə bronları: Səyyahların 14%-i səfərə çıxmazdan cəmi bir ay əvvəl planlaşdırma aparır və bu zaman adətən son dəqiqə endirimlərindən yararlanmağa çalışırlar.
İtalyanların 73%-i tətil planlaşdırarkən səyahət məlumatlarını onlayn axtarır.
İtalyanların 22%-i (təxminən 11 milyon nəfər) ənənəvi səyahət agentlikləri vasitəsilə bron edir.
Getdikcə artan bir tendensiya müşahidə olunur: əvvəlcə rəqəmsal mühitdə məlumat axtarışı, daha sonra isə fiziki səyahət agentliyi vasitəsilə bron prosesi.
Onlayn səyahət agentlikləri (OTA-lar): Volagratis.com
İxtisaslaşmış provayderlər: Hotels.com, Booking.com, Airbnb
2023-cü ildə italyanların xarici səfərlərində orta qalma müddəti hər səfər üçün 8.8 gecə təşkil edib. Bu göstərici onların uzunmüddətli istirahətə üstünlük verdiklərini göstərir. Ən uzun qalma müddətləri uzaq istiqamətlərdə qeydə alınıb: Okeaniya üzrə orta hesabla 26.6 gecə, Karib və Cənubi Amerikada 14.4 gecə, Aİ-yə daxil olmayan Avropa ölkələrində isə 13.7 gecə. Konkret istiqamətlər arasında İspaniya seçilərək ən yüksək göstəriciyə – 13.5 gecəyə sahib olub. Onu Sloveniya (9.8 gecə) və Almaniya (8.7 gecə) izləmişdir. Daha qısa səfərlər isə yaxın və tez-tez ziyarət olunan ölkələr – Fransa (4.8 gecə) və İsveçrə (5.4 gecə) üzrə müşahidə olunub.
Alpitour
CartOrange
Boscolo
I Grandi Viaggi (IGV)
I Viaggi di Seve
Hava nəqliyyatı ilə bağlı ən son məlumatları Dövlət Turizm Agentliyinin interaktiv lövhəsində izləmək olar.
TTG Travel Experience – hər il oktyabr ayında keçirilir
BIT Milano – hər il fevral ayında keçirilir
2014–2019-cu illər arasında Azərbaycanı ziyarət edən italyan turistlərinin sayı sabit artım nümayiş etdirmiş, 9,605 nəfərdən 12,215 nəfərə yüksəlmişdir. Lakin COVID-19 pandemiyası 2020-ci ildə bu artımı kəskin şəkildə dayandırmış və gələnlərin sayı cəmi 2,813 nəfərə düşmüşdür. 2021-ci ildə isə cüzi artımla 3,493 nəfərə çatmışdır. 2024-cü ildə isə artım tempi davam edərək rekorda imza atmış və ölkəyə gələn italyan turistlərin sayı 13,582 nəfərə çatmışdır ki, bu da 2019-cu il səviyyəsini 11%-dən çox üstələyir.
Mənbə: Azərbaycan Respublikası Dövlət Miqrasiya Xidməti
İtalyan turistləri üçün Azərbaycan əsasən istirahət və əyləncə istiqaməti kimi seçilir — ziyarətçilərin 72%-i ölkəyə məhz dincəlmək və istirahət məqsədilə gəlir. Eyni zamanda, işgüzar səfərlər də əhəmiyyətli paya malikdir və gələnlərin 21%-ni təşkil edir ki, bu da iqtisadi və peşəkar əlaqələrin güclü olduğunu göstərir.
Azərbaycanla yanaşı, italyan turistləri Qafqaz və Mərkəzi Asiyanın digər istiqamətlərinə də artan maraq göstərirlər, xüsusilə Gürcüstan, Özbəkistan və Qazaxıstana. Bu ölkələr mədəni irs, tarixi İpək Yolu şəhərləri və müxtəlif təbiət mənzərələrinin zəngin vəhdətini təklif edir ki, bu da autentik və immersiv təcrübələr axtaran italyan səyahətçilərinin üstünlükləri ilə üst-üstə düşür.
Gürcüstan qədim xristian abidələri, ənənəvi qastronomiyası və məşhur şərabçılıq bölgələri ilə turistləri cəlb edir. Özbəkistan isə yaxşı qorunub saxlanmış tarixi mərkəzləri – Səmərqənd və Buxara kimi – ilə diqqət çəkir, hansı ki, İpək Yolu üzərindəki əsas şəhərlərdən sayılır.
Qazaxıstan isə geniş çölləri, dağ silsilələri və inkişaf etməkdə olan ekoturizm imkanları ilə sərgüzəşt və təbiət əsaslı turizmə maraqlı olan italyanları özünə cəlb edir.
2024-cü ildə italyan turistləri Azərbaycana səfərləri zamanı adambaşına orta hesabla 2,078.6 AZN xərcləmişlər. Xərclərin ən böyük hissəsi (47%) nəqliyyata sərf olunmuşdur. Daha sonra yerləşmə (20%), qida (19%) və hədiyyə və ya suvenirlərin alınması (9%) gəlir.
İtalyan səyahətçilərinin əksəriyyəti Azərbaycanda qısa və ya orta müddətli səfərlərdə olmuşdur. 42%-i 1–3 gecə, 32%-i isə 4–7 gecə ölkədə qalmışdır. 16% turist 8–14 gecəlik daha uzunmüddətli səfər etmiş, cəmi 6% isə bundan da uzun müddətə qalmağı seçmişdir. Bu da göstərir ki, səfərlər adətən qısa olsa da, məzmun baxımından zəngin və immersiv olur.
Bakı istisna olmaqla, italyan turistlərinin Azərbaycanda ən çox ziyarət etdiyi bölgələr Qəbələ, Naftalan, Şəki və Şamaxıdır.
İtalyan turistləri ATB-nin məhsul altkateqoriyalarına daxil olan müxtəlif mədəni və təbii təcrübələrə böyük maraq göstərirlər. Bu təcrübələrə tarixi binalar, abidələr, muzeylər, qalereyalar və kitabxanalar, teatrlar, mədəniyyət və opera evləri, eləcə də yürüş marşrutları daxildir..
Azərbaycanın İtaliya bazarına uyğun məhsulları aşağıdakı qruplara bölünə bilər:
“Hər kəsə uyğun” – İlk dəfə Azərbaycana səfər edən ziyarətçilər üçün nəzərdə tutulmuş, mütləq görülməli və ya təcrübə edilməli əsas məhsul və marşrutlar.
“Yenidən bax” – Daha uzunmüddətli və ya təkrar səfərlər zamanı təklif edilə bilən, az tanınan, lakin dəyərli təcrübələr və istiqamətlər.
“Xüsusi uyğunlaşdırılmış” – İtalya bazarının spesifik maraqlarına və tələblərinə uyğun olaraq hazırlanmış, hədəfli məhsullar və fərdi yanaşma tələb edən təcrübələr.
|
Hər kəsə uyğun |
Yenidən bax |
Xüsusi uyğunlaşdırılmış |
Abidələr |
|
|
|
Tarixi binalar və ərazilər |
|
|
|
Haykinq |
|
|
|
Muzeylər, qalereyalar, kitabxanalar |
|
|
|
Etnik və mədəni kəndlər |
|
|
|
İncəsənət və sənətkarlıq
|
|
|
|
Münasibətlərin qurulması əsasdır. İtalyanlar işgüzar əməkdaşlıqlarda şəxsi etimada və davamlılığa yüksək önəm verirlər. Səyahət agentlikləri və tur operatorları ilə güclü fərdi münasibətlərin qurulmasına vaxt ayırmaq vacibdir.
Əsas əlaqə dövrləri yanvar–mart aylarıdır (yay tətillərinin erkən planlaşdırılması üçün), həmçinin sentyabr–noyabr aylarıdır (qış və uzaq məsafəli səfərlərin təşkili üçün). İtalyanlar adətən səfərlərini 1–3 ay əvvəlcədən bron edirlər, lakin uzaq istiqamətlər və premium səfərlər üçün 3 ay və daha əvvəl planlaşdıranların sayı da artır.
Rəqəmsal görünürlük vacibdir. İtalyanların 73%-dən çoxu bron etməzdən əvvəl onlayn axtarış edir; B2B səylərinizi dəstəkləmək üçün rəqəmsal kanallarda, qiymət müqayisə platformalarında və kontent əsaslı marketinq və ya influencer əməkdaşlıqları vasitəsilə mövcud olun.
Məhsulun dərinliyi, keyfiyyəti və hekayələndirməyə fokuslanın. İtalyanlar immersiv mədəni təcrübələr, autentik qastronomiya, sağlamlıq yönümlü xidmətlər və mənalı səyahətlər axtarırlar.
Hədəf alınacaq əsas bazar mərkəzləri: Milan, Roma, Turin, Bolonya, Florensiya və Neapol; əlavə olaraq Venesiya, Verona və Bari şəhərlərində də güclü xaricə çıxış fəaliyyəti müşahidə olunur.