İsrail
ölkə profili
Please select your language of preference.
İsrail beynəlxalq səfər edən insanların nisbətinə görə lider ölkələr arasındadır. Orta Şərqdə sürətlə inkişaf edən xarici turizm bazarı olaraq, Avropa və Şərqi Aralıq dənizi regionundakı turizm istiqamətləri üçün mühüm əhəmiyyət daşıyır. Qəzza müharibəsindən əvvəl İsrail Avropa və Aralıq dənizi regionundakı bir çox istiqamət üçün əsas xarici turizm bazarlarından biri idi. 2024-cü ildə 7 milyon israilli xaricə səfər etmişdir ki, bu da 2023-cü illə müqayisədə cəmi 22% azalmadır. İsrailin coğrafi mövqeyinə görə bu səfərlərin 92%-i hava yolu ilə həyata keçirilmişdir. 2024-cü ildə Tel-Əvivdən həyata keçirilən reyslər üzrə ən populyar istiqamətlər Yunanıstan, ABŞ, Kipr, BƏƏ və Fransa olub. İsraildən olan turistlərin ən çox səyahət etdiyi və artım göstərən istiqamətlər arasında Çexiya (+59%), Gürcüstan (+34%), Tayland (+27%) və Kipr (+10%) yer alır. Müharibə səbəbilə bir çox beynəlxalq uçuşların ləğvi nəticəsində TLV hava limanında İsrail aviaşirkətlərinin payı 2023-cü ildə 35% olduğu halda, 2024-cü ildə 66%-ə çatıb. 2024-cü ilin ən çox istifadə olunan 5 aviaşirkəti isə El Al, Israir, Arkia, WizzAir və Fly Dubai olub.
Azərbaycan Turizm Bürosu (ATB) İsraili əsas hədəf bazar kimi müəyyənləşdirərək Azərbaycanın zəngin mədəniyyətini, təbiətini, yəhudi irsini, alış-veriş imkanlarını və mətbəxini tanıtmağa fokuslanmışdır. Müharibə səbəbindən israillilər bəzi populyar istiqamətlərə səyahət etməyi dayandırmış, yeni istiqamətlər kəşf etməyə və Azərbaycanın təkliflərinə daha çox diqqət yetirməyə başlamışdır. 2025-ci ildən etibarən israilli turistlər arasında Azərbaycana artan maraq açıq şəkildə müşahidə olunur. Bu maraq yerli turizm agentliklərini Azərbaycana turlar təşkil etməyə və uzunmüddətli əməkdaşlıq üçün tərəfdaş axtarmağa təşviq edir.
Roş-Ha-Şana (Yəhudi Yeni İli) - İki gün davam edən bayram. Adətən sentyabr və ya oktyabr aylarında qeyd olunur.
Yom Kippur - Oruc və dualarla keçən ən müqəddəs gün. Roş Aşanadan 10 gün sonra qeyd olunur.
Sukkot bayramı - Səkkiz gün davam edən festival, adətən sentyabr və ya oktyabr aylarında keçirilir.
Simxat Tora - Sukkotdan dərhal sonra qeyd olunur.
Pesax (Pasxa) bayramı - Adətən mart və ya aprel aylarında baş verir və yeddi və ya səkkiz gün davam edir.
Şavuot - İki gün davam edən bayram; adətən may və ya iyun aylarında qeyd olunur.
İyul-avqust - Yay dövrü (məktəb tətilləri).
İsrail səyahətçiləri yaş, dil, inanclar, maraqlar və davranışlar kimi meyarlara görə müxtəlif kateqoriyalara bölünə bilər. Lakin beş əsas qrup müəyyənləşdirilə bilər:
Ailələr: İsrail çox ailəvi bir ölkədir. Adətən, 4-dən 15 nəfərə qədər böyük ailələr birlikdə səyahət edir.
Gənc cütlüklər: Xüsusilə "Hi-Tech" sektorunda çalışan gənc nəsil, il ərzində 3-4 dəfə qısa müddətli tətillərə çıxır. Hərbi xidmətdən sonra səyahət edən əsgərlər də bu kateqoriyaya aid edilir.
Qrup turları: Adətən, 50 yaşdan yuxarı israillilər 15-25 nəfərlik qruplar halında səyahət edir. Bu turlar adətən turizm agentlikləri tərəfindən təşkil olunur.
Biznes səfərləri: Azərbaycanın İsraillə güclü işgüzar əlaqələrinə görə bir çox israilli iş məqsədi ilə Azərbaycana səyahət edir.
Dini səyahətçilər: Əsasən böyük qruplar halında səyahət edirlər. Bu səyahətlər etibarlı turizm şirkətləri tərəfindən uzun müddət əvvəl planlaşdırılır və təşkil olunur.
Bu qruplar İsrailin səyahət bazarını öyrənmək və fərqli səyahətçilərə uyğun məhsullar təqdim etmək üçün əsas göstəricilərdir.
Şəhər tətilləri: Səyahətçilər müasir şəhərlərin təklif etdiyi imkanlarla maraqlanırlar.
Qastronomiya: Yemək və şərab dadmaq məqsədilə səyahət edən xüsusi turist qrupları mövcuddur.
Yəhudi irsi: Yəhudi irsinə aid tarixi məkanları və görməli yerləri ziyarət edən qruplar var.
Dini turlar: Dini qruplar sinaqoqlara baş çəkir, ravvinlərlə görüşür və dini bayramları qeyd edirlər.
Sağlamlıq və tibbi turizm: İsraillilər spa prosedurları və istirahət məkanlarına (termal bulaqlar, müalicələr və s.) böyük maraq göstərirlər. Eyni zamanda stomatoloji xidmətlər də maraq doğurur.
Alış-veriş: Ölkədəki yüksək qiymətləri nəzərə alaraq, israillilər xaricdə alış-veriş etmək üçün hər fürsətdən istifadə edirlər.
Kruizlər: Haifa şəhərindən Aralıq dənizi hövzəsindəki şəhərlərə yola düşən gəmi səyahətləri israillilər arasında məşhurdur.
LGBTQIA+ tətilləri: Tel-Əvivin Yaxın Şərqin LGBTQIA+ paytaxtı olması nəzərə alınaraq, bu cür səyahətlər LGBTQIA+ icması arasında geniş yayılmışdır.
Təhlükəsizlik və sabitlik: Səyahətçilər təhlükəsiz və sabit istiqamətlərə üstünlük verirlər.
Rahatlıq və keyfiyyət: Yüksək keyfiyyətli yaşayış və xidmətlərə üstünlük verilir.
Pulun dəyəri: Səyahətçilər sərfəli qiymətlərlə yaxşı xidmət axtarırlar.
Yaxşı planlaşdırılmış tur paketləri: Səyahətçilər adətən səyahət agentlikləri vasitəsilə daha konservativ sifariş üsullarından istifadə edirlər.
İsraillilərin xaricdəki orta xərcləri 2018-ci ildə 3,000 ABŞ dollarından 2022-ci ildə 2,219 ABŞ dollarına qədər azalmışdır.
Böyük ailələr
Yaşlı qruplar
Cütlüklər
Maraq sahəsinə uyğun qruplar
Dost qrupları
Sosial media (Facebook; Instagram; Telegram)
Səyahət bloqları və forumlar
Səyahət agentlikləri
Onlayn səyahət agentlikləri (OTAs)
Tövsiyələr (şifahi)
Yerli tədbirlər və festivallar
İsraillilərin tətil planlama və səyahət qərarı vermə dövrü aşağıdakı amillərə əsasən dəyişə bilər:
Yüksək mövsüm və ən yüksək səyahət dövrləri: Məktəb tətilində (məsələn, yay tətili) və əsas Yəhudi bayramlarında (məsələn, Pesah, Roş-Ha-Şana və ya Sukot) istədikləri səyahət tarixləri və yerləşmə yerini seçə bilməkləri üçün planlanma adətən 6 ay ilə 1 il əvvəl başlayır. 3-6 ay əvvəl isə artıq uçuş və yerləşmə sifarişlərinə başlanılır.
Son dəqiqə sifarişləri: Qısa səyahətlər və ya daha çevik səyahətçilər üçün qərar vermə yola düşmə tarixinə daha yaxın baş verə bilər, bəzən bu qərar bir neçə həftə və ya hətta gün əvvəl verilə bilər.
Səyahət agentlikləri
Onlayn son dəqiqə sifarişləri
Onlayn əvvəlcədən sifarişlər
Onlayn səyahət agentlikləri (OTAs): Secret Flights, daka90, lasminute.co.il
Xüsusi təminatçılar: Hotels.com, Booking.com, Airbnb
Ən çox ziyarət edilən səyahət və turizm veb-saytları: lametayel.co.il, booking.com, tripadvisor.co.il, aviaşirkətlərin veb-saytları
Maraqları toqquşan şəxslər üçün səyahətlər (fotoqraflar, rəqqaslar, dağçılar, quş müşahidəsi, xizəkçilər və s.)
"Köklərə səyahətlər" – yaşlı nəsildən olan şəxslər uşaqları və nəvələri üçün özlərinin mənşə ölkələrinə səyahət təşkil edirlər.
Məşhur rabbilərin qəbir ziyarətləri
2018-ci ildə İsrail turistləri tərəfindən sifariş verilmiş orta səyahət müddəti 8,9 gün idi. Son zamanlarda bu rəqəm 27% azalaraq 6,5 günə düşüb.
Ophir tours
Flying carpet
Eshet tours
Atlantis Travel Company
Caspi Aviation tours
Daka90 travel agency
Asia travel agency
Diesenhaus travel company
Mona tours agency
Rimon Tours
Azal ilə Tel-Əviv – Bakı həftədə 14 dəfə
Israir ilə Tel-Əviv – Bakı həftədə 3 dəfə (əsasən paket şəklində satılır)
Hava hərəkəti haqqında cari məlumatla Azərbaycan Respublikası Dövlət Turizm Agentliyinin interaktiv lövhəsində tanış olmaq olar.
Beynəlxalq Aralıq Dənizi Turizm Bazarı (IMTM)
2018-ci ilə 2023-cü illər arasında İsraildən Azərbaycana gələn turistlərin sayı əhəmiyyətli dalğalanmalar göstərib və bu, müxtəlif qlobal və regional faktorların təsiri ilə dinamik bir trendin nəticəsidir.
2018-ci ildə İsrailli turistlərin sayı 40,082 olub, bu da sağlam turizm səviyyəsini göstərirdi. Bu rəqəm 2019-cu ildə artıb və 47,003-ə çatıb, İsrailli turistlərdən daha çox maraq olduğunu göstərib. Lakin, 2020-ci ildə COVID-19 pandemiyasının başlanması ilə böyük bir azalma müşahidə edilib və yalnız 4,238 İsrailli turist Azərbaycana səfər edib. Beynəlxalq səyahət məhdudiyyətləri və sağlamlıq narahatlıqları bu kəskin azalmanın əsas səbəbi olub.
2021-ci ildə turist sayı bir qədər bərpa olunmağa başlayıb və Azərbaycana 6,622 İsrailli turist gəlib, bu da pandemiya sonrası bərpanın erkən əlamətlərini göstərib. Lakin, ən böyük sıçrayış 2022-ci ildə baş verib, həmin il İsrailli turistlərin sayı 23,935-ə yüksəlib, bu da səyahət məhdudiyyətlərinin yüngülləşməsi və beynəlxalq səyahətə olan marağın yenidən artması ilə əlaqələndirilə bilər.
Bu artım 2023-cü ildə də davam edib, və 29,093 İsrailli turist Azərbaycana səfər edib. 2021-2023 illəri arasında sabit artım, turizmin yenidən gücləndiyini və bunun təkmilləşdirilmiş şərtlər, gücləndirilmiş əlaqələr və Azərbaycanın İsrailli turistlər üçün cəlbedici bir istiqamət olaraq təqdim edilməsinin nəticəsi olduğunu göstərir.
Mənbə: Dövlət Miqrasiya Xidməti
2024 və 2025-ci illərin I rübləri üzrə müqayisəsi göstərir ki, israillilərin Azərbaycana səfərlərində 183% artım qeydə alınıb.
İsrailli turistlərin əhəmiyyətli bir hissəsi (79,4%) əyləncə məqsədilə səyahət etmişdir, bu da səfərlərin əsas səbəbi olduğunu göstərir. İsrailli turistlərin 11,8%-i ailə və ya dostlarla əlaqəli məqsədlərlə səfər edib, bu da ailəvi və dostlarla bağlı səyahətlərin mülayim bir göstəricisini nümayiş etdirir. Eyni zamanda, 5,9% israilli turistlər sağlamlıq və ya tibbi xidmət məqsədilə gəlmişdir ki, bu da tibbi turizmə olan marağı göstərir.
İsrailli turistlərin əksəriyyəti 500-3000 AZN arasında xərcləyir, bunlardan ən çox rast gəlinən xərcləmə diapazonu 500-1000 AZN-dir. Buna görə də, orta hesabla bir İsrailli turistin Azərbaycanda bir səyahət zamanı 1000-3000 AZN arasında xərclədiyi ehtimal edilir, bu büdcənin yarısı yaşayış, yemək və tədbir fəaliyyətlərinə sərf olunur.
13.5% israilli turistlər Bakı şəhərində 2-7 gün qalıb, 16.7%-i isə regionlarda 31 gündən çox müddət keçirib.
İsraillilərin Azərbaycanda ən çox ziyarət etdiyi bölgələr Qəbələ, Quba, Qusar, Qobustan və Naftalandır.
İsrailli turistlər müxtəlif turizm məhsullarına üstünlük verirlər, məsələn, təbiət, qastronomiya və şərab, gəzinti, xizəksürmə, açıq hava fəaliyyətləri, spa və sağlamlıq. Turist qruplarının maraqları müxtəlif olsa da, bu maraqlar hələ də ATB-nin məhsul kateqoriyaları və alt kateqoriyaları daxilində yerləşir.
İsrailli turistlər “Hər kəsə uyğun” kateqoriyasına daxil olan məhsullarla – ilk dəfə gələn ziyarətçilərin mütləq görməli və ya təcrübədən keçirməli olduğu məhsullarla maraqlanırlar. Bundan əlavə, onlar daha uzunmüddətli və ya təkrar səfərlərlə bağlı olan “Yenidən bax” kateqoriyasına və bazar üçün xüsusi əhəmiyyət kəsb edən “Xüsusi uyğunlaşdırılmış” məhsullara da maraq göstərirlər.
|
|
Hər kəsə uyğun |
Yenidən bax |
Xüsusi uyğunlaşdırılmış |
|
Tarixi tikililər |
|
|
|
|
Abidələr |
|
|
|
|
Muzey, qalereya və kitabxanalar |
|
|
|
|
İdman növləri |
|
|
|
|
Etnik və mədəni kəndlər |
|
|
|
|
Kənd təsərrüfatı məhsulları
|
|
|
|
|
Alış-veriş mərkəzləri |
|
|
|
|
Üzüm bağları və şərab zavodları |
|
|
|
2024-cü ilin birinci rübündə israillilər xaricə 1 milyondan çox səfər edib ki, bu da 2023-cü ilin yanvar-mart ayları ilə müqayisədə 45% azdır. Bu azalma ölkənin cənubunda və şimalında baş verən müharibə əməliyyatları ilə izah olunur. Buna baxmayaraq, israillilərin xaricə səyahətlərinin bərpa sürəti təəccüblü dərəcədə yüksəkdir (2023-cü ilin eyni dövrünün 74%-i), xüsusilə də təyyarə biletlərinin qiymətinin kəskin artmasını, İsrail şekelinin dəyərsizləşməsini və israillilərin ağır əhvalını nəzərə alanda.2024-cü il ərzində hərbi əməliyyatlar və qeyri-sabit vəziyyət səbəbilə bir çox aviaşirkətlər Tel-Əvivə və Tel-Əvivdən uçuşlarını ləğv ediblər. 2025-ci ilin əvvəlində davam edən qeyri-sabit vəziyyət israilli turistlər arasında planlaşdırılan səyahətlərin azalmasına səbəb olub.
Xaricə səyahətlərin liderlərindən olan israillilər vəziyyət normallaşdığı halda səfərlərini bərpa edəcəklər.
Qohumluq və dostluq əlaqələri cəmiyyət üçün son dərəcə vacibdir.
Potensial tərəfdaşlarla bütün kateqoriyalarda və səviyyələrdə əlaqələr qurmaq və dost münasibətlər yaratmaq olduqca vacibdir.
Marketinq kampaniyalarının başladılması üçün ən yaxşı vaxt bayramlardan 4-6 həftə öncədir.
Qeyri-rəsmi mühitdə keçirilən üzbəüz görüşlər çox məhsuldar olur.
Tədbirlərə, həmçinin onlayn tədbirlərə qatılım adətən aşağı səviyyədədir.
Bayramlarda verilən hədiyyələr və diqqət jestləri yüksək qiymətləndirilir.
Ziyarət üçün əsas bazar mərkəzləri Tel-Əviv, Hayfa və Aşdod şəhərləridir.
Qəzzadakı müharibənin (“Dəmir Qılınclar” əməliyyatı) İsrailin xaricə səfərlərinə mənfi təsir göstərməsinə baxmayaraq, ölkənin getmə turizm bazarı bərpa olunur və 2025-ci ilin rekord səviyyədə artımla yadda qalacağı gözlənilir. Bu tendensiya həm də emosional rahatlıq və stressdən uzaqlaşma məqsədli səyahətlərə marağın artması, həmçinin İsrail turistləri üçün əlverişli olan qısa və orta məsafəli istiqamətlərə marağın artması ilə müşayiət olunur.
Əlaqədar şəxs
Cəmilə Talıbzadə, İsraildə nümayəndəlik ofisinin direktoru