İsrail
ölkə profili
Please select your language of preference.
Oktyabr 2024-cü il
İsrail beynəlxalq səfər edən insanların nisbətinə görə lider ölkələr arasındadır. Orta Şərqdə sürətlə inkişaf edən xarici turizm bazarı olaraq, Avropa və Şərqi Aralıq dənizi regionundakı turizm istiqamətləri üçün mühüm əhəmiyyət daşıyır. Qəzza müharibəsindən əvvəl İsrail Avropa və Aralıq dənizi regionundakı bir çox istiqamət üçün əsas xarici turizm bazarlarından biri idi. 2023-cü ildə 9 milyon israilli xaricə səfər etmişdir ki, bu da 2022-ci ilə nisbətən 7% artım deməkdir. İsrailin coğrafi mövqeyinə görə bu səfərlərin 92%-i hava yolu ilə həyata keçirilmişdir. 2023-cü ildə İsraildən uçuş üçün ən çox seçilən ilk 5 istiqamət Türkiyə, ABŞ, Yunanıstan, İtaliya və Böyük Britaniya olmuşdur. İsraildə ən çox xidmət göstərən aviaşirkətlər isə El Al, Wizzair, Ryanair, Turkish Airlines və Israir olmuşdur.
Azərbaycan Turizm Bürosu (ATB) İsraili əsas hədəf bazar kimi müəyyənləşdirərək Azərbaycanın zəngin mədəniyyətini, təbiətini, yəhudi irsini, alış-veriş imkanlarını və mətbəxini tanıtmağa fokuslanmışdır. Müharibə səbəbindən israillilər bəzi populyar istiqamətlərə səyahət etməyi dayandırmış, yeni istiqamətlər kəşf etməyə və Azərbaycanın təkliflərinə daha çox diqqət yetirməyə başlamışdır. 2024-cü ildən etibarən bir çox israilli səyahət agentlikləri Azərbaycana ilk turlarını təşkil etmişdir.
İsrail səyahətçiləri yaş, dil, inanclar, maraqlar və davranışlar kimi meyarlara görə müxtəlif kateqoriyalara bölünə bilər. Lakin beş əsas qrup müəyyənləşdirilə bilər:
Bu qruplar İsrailin səyahət bazarını öyrənmək və fərqli səyahətçilərə uyğun məhsullar təqdim etmək üçün əsas göstəricilərdir.
İsraillilərin xaricdəki orta xərcləri 2018-ci ildə 3,000 ABŞ dollarından 2022-ci ildə 2,219 ABŞ dollarına qədər azalmışdır.
İsraillilərin tətil planlama və səyahət qərarı vermə dövrü aşağıdakı amillərə əsasən dəyişə bilər:
2018-ci ildə İsrail turistləri tərəfindən sifariş verilmiş orta səyahət müddəti 8,9 gün idi. Son zamanlarda bu rəqəm 27% azalaraq 6,5 günə düşüb.
Hava hərəkəti haqqında cari məlumatla Azərbaycan Respublikası Dövlət Turizm Agentliyinin interaktiv lövhəsində tanış olmaq olar.
2018-ci ilə 2023-cü illər arasında İsraildən Azərbaycana gələn turistlərin sayı əhəmiyyətli dalğalanmalar göstərib və bu, müxtəlif qlobal və regional faktorların təsiri ilə dinamik bir trendin nəticəsidir.
2018-ci ildə İsrailli turistlərin sayı 40,082 olub, bu da sağlam turizm səviyyəsini göstərirdi. Bu rəqəm 2019-cu ildə artıb və 47,003-ə çatıb, İsrailli turistlərdən daha çox maraq olduğunu göstərib. Lakin, 2020-ci ildə COVID-19 pandemiyasının başlanması ilə böyük bir azalma müşahidə edilib və yalnız 4,238 İsrailli turist Azərbaycana səfər edib. Beynəlxalq səyahət məhdudiyyətləri və sağlamlıq narahatlıqları bu kəskin azalmanın əsas səbəbi olub.
2021-ci ildə turist sayı bir qədər bərpa olunmağa başlayıb və Azərbaycana 6,622 İsrailli turist gəlib, bu da pandemiya sonrası bərpanın erkən əlamətlərini göstərib. Lakin, ən böyük sıçrayış 2022-ci ildə baş verib, həmin il İsrailli turistlərin sayı 23,935-ə yüksəlib, bu da səyahət məhdudiyyətlərinin yüngülləşməsi və beynəlxalq səyahətə olan marağın yenidən artması ilə əlaqələndirilə bilər.
Bu artım 2023-cü ildə də davam edib, və 29,093 İsrailli turist Azərbaycana səfər edib. 2021-2023 illəri arasında sabit artım, turizmin yenidən gücləndiyini və bunun təkmilləşdirilmiş şərtlər, gücləndirilmiş əlaqələr və Azərbaycanın İsrailli turistlər üçün cəlbedici bir istiqamət olaraq təqdim edilməsinin nəticəsi olduğunu göstərir.
Mənbə: Dövlət Miqrasiya Xidməti
İsrailli turistlərin əhəmiyyətli bir hissəsi (79,4%) əyləncə məqsədilə səyahət etmişdir, bu da səfərlərin əsas səbəbi olduğunu göstərir. İsrailli turistlərin 11,8%-i ailə və ya dostlarla əlaqəli məqsədlərlə səfər edib, bu da ailəvi və dostlarla bağlı səyahətlərin mülayim bir göstəricisini nümayiş etdirir. Eyni zamanda, 5,9% israilli turistlər sağlamlıq və ya tibbi xidmət məqsədilə gəlmişdir ki, bu da tibbi turizmə olan marağı göstərir.
İsrailli turistlərin əksəriyyəti 501-3000 AZN arasında xərcləyir, bunlardan ən çox rast gəlinən xərcləmə diapazonu 501-1000 AZN-dir. Buna görə də, orta hesabla bir İsrailli turistin Azərbaycanda bir səyahət zamanı 1000-3000 AZN arasında xərclədiyi ehtimal edilir, bu büdcənin yarısı yaşayış, yemək və tədbir fəaliyyətlərinə sərf olunur.
13.5% israilli turistlər Bakı şəhərində 2-7 gün qalıb, 16.7%-i isə regionlarda 31 gündən çox müddət keçirib.
İsraillilərin Azərbaycanda ən çox ziyarət etdiyi bölgələr Qəbələ, Quba, Qusar, Qobustan və Naftalandır.
İsrailli turistlər müxtəlif turizm məhsullarına üstünlük verirlər, məsələn, təbiət, qastronomiya və şərab, gəzinti, xizəksürmə, açıq hava fəaliyyətləri, spa və sağlamlıq. Turist qruplarının maraqları müxtəlif olsa da, bu maraqlar hələ də ATB-nin məhsul kateqoriyaları və alt kateqoriyaları daxilində yerləşir.
İsrailli turistlər “Hər kəsə uyğun” kateqoriyasına daxil olan məhsullarla – ilk dəfə gələn ziyarətçilərin mütləq görməli və ya təcrübədən keçirməli olduğu məhsullarla maraqlanırlar. Bundan əlavə, onlar daha uzunmüddətli və ya təkrar səfərlərlə bağlı olan “Yenidən bax” kateqoriyasına və bazar üçün xüsusi əhəmiyyət kəsb edən “Xüsusi uyğunlaşdırılmış” məhsullara da maraq göstərirlər.
|
|
Hər kəsə uyğun |
Yenidən bax |
Xüsusi uyğunlaşdırılmış |
|
Tarixi tikililər |
|
|
|
|
Abidələr |
|
|
|
|
Muzey, qalereya və kitabxanalar |
|
|
|
|
İdman növləri |
|
|
|
|
Etnik və mədəni kəndlər |
|
|
|
|
Kənd təsərrüfatı məhsulları
|
|
|
|
|
Alış-veriş mərkəzləri |
|
|
|
|
Üzüm bağları və şərab zavodları |
|
|
|
2024-cü ilin birinci rübündə israillilər xaricə 1 milyondan çox səfər edib ki, bu da 2023-cü ilin yanvar-mart ayları ilə müqayisədə 45% azdır. Bu azalma ölkənin cənubunda və şimalında baş verən müharibə əməliyyatları ilə izah olunur. Buna baxmayaraq, israillilərin xaricə səyahətlərinin bərpa sürəti təəccüblü dərəcədə yüksəkdir (2023-cü ilin eyni dövrünün 74%-i), xüsusilə də təyyarə biletlərinin qiymətinin kəskin artmasını, İsrail şekelinin dəyərsizləşməsini və israillilərin ağır əhvalını nəzərə alanda. Bir çox hava yolları hərbi əməliyyatlar və qeyri-sabit vəziyyət səbəbindən 2024-cü ilin oktyabr ayının sonuna qədər Təl-Əvivə uçuşları ləğv edib. Xaricə səyahətlərin liderlərindən olan israillilər vəziyyət normallaşdığı halda səfərlərini bərpa edəcəklər.
Cəmilə Talıbzadə, İsraildə nümayəndəlik ofisinin direktoru